Wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar)
Door: Hanneke Arts, sr. arbeidsjurist en HR-adviseur en Edwin van de Grift, sr. loonadviseur. Beiden zijn werkzaam bij Scab.
Er zijn nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het werken met zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers). Zoals je wellicht al weet, is het in de praktijk vaak lastig vast te stellen of een opdrachtnemer echt als ZZP’er werkt, of dat er juridisch gezien sprake is van een dienstverband. Die beoordeling is cruciaal: blijkt er sprake te zijn van een arbeidsrelatie, dan kan dat grote financiële gevolgen hebben voor de opdrachtgever.
Het kabinet erkent dat deze beoordeling complex is. Daarom is op 7 juli 2025 het Wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) ingediend bij de Tweede Kamer. De doelstelling van het wetsvoorstel is om schijnzelfstandigheid terug te dringen en het onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen verder te verduidelijken.
Wat houdt het wetsvoorstel in?
De kern van het voorstel draait om de beoordeling of er sprake is van een gezagsverhouding. Die beoordeling start met de vraag:
Is er sprake van werkinhoudelijke en/of organisatorische sturing?
Als dat niet het geval is, dan is er geen gezagsverhouding en dus sprake van een zuivere ZZP-relatie. Als er wel sprake is van sturing, dan wordt gekeken welk aspect het zwaarst weegt: de kenmerken van een arbeidsrelatie (W) of die van ondernemerschap (Z).
Kenmerken van sturing (W)
De volgende indicaties wijzen op werkinhoudelijke of organisatorische sturing:
- De opdrachtgever geeft aanwijzingen/instructies over de uitvoering van het werk, en deze moeten worden opgevolgd.
- De opdrachtgever controleert de werkzaamheden en kan op basis daarvan ingrijpen.
- De werkzaamheden vinden plaats binnen het organisatorisch kader van de opdrachtgever.
- Het werk heeft een structureel karakter binnen de organisatie.
- De werkzaamheden worden verricht naast werknemers die soortgelijk werk doen.
Kenmerken van ondernemerschap (Z)
De volgende indicaties wijzen juist op werken voor eigen rekening en risico:
- De opdrachtnemer draagt het financiële risico en profiteert van de resultaten.
- De werkzaamheden worden zelfstandig en herkenbaar uitgevoerd.
- De opdrachtnemer beschikt over unieke kennis, opleiding of vaardigheden die niet structureel in de organisatie aanwezig zijn.
- De opdracht is van korte duur of beslaat een beperkt aantal uren per week.
- De opdrachtnemer verricht vergelijkbare opdrachten ook voor andere opdrachtgevers (extern ondernemerschap).
Afweging kenmerken W versus kenmerken Z
Zijn er kenmerken van beide categorieën aanwezig? Dan moet worden afgewogen welk geheel het zwaarst weegt:
- Wegen de W-kenmerken zwaarder → dan is er sprake van een arbeidsverhouding.
- Wegen de Z-kenmerken zwaarder → dan is er sprake van een zelfstandige (ZZP-)relatie.
Rechtsvermoeden bij laag uurtarief
Het wetsvoorstel introduceert ook een rechtsvermoeden op basis van het uurtarief. Is het uurtarief lager dan € 36,00 per uur, dan kan de opdrachtnemer een beroep doen op het rechtsvermoeden dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Let wel op. Dit is geen minimumtarief voor ZZP’ers. Het is een juridisch hulpmiddel. Is er sprake van een rechtsvermoeden, dan wordt de bewijslast verlegd naar de opdrachtgever. Deze moet dan aantonen dat er géén sprake is van een arbeidsrelatie.
Ligt het uurtarief boven de € 36,00, dan geldt dit rechtsvermoeden niet. In dat geval ligt de bewijslast bij de Belastingdienst of de opdrachtnemer.
Controle Belastingdienst
Belangrijk om te weten. Het feit dat het handhavingsmoratorium is komen te vervallen, blijft nog steeds in stand. De Belastingdienst blijft dus op dezelfde manier controleren en optreden tegen schijnzelfstandigheid.
Wat kun je doen?
Werk je met ZZP’ers? Dan is het belangrijk om jouw werkwijze en contracten tijdig tegen het licht te houden. Laat je goed informeren over de impact van dit wetsvoorstel (en de mogelijkheid van controle door de Belastingdienst) op jouw organisatie en voorkom vervelende financiële gevolgen.
Meer weten? Scab helpt!
Heb je vragen over dit onderwerp of wil je advies over jouw specifieke situatie? Neem gerust contact op met Hanneke of Edwin:
Hanneke Arts
013-5833897
harts@scabadvies.nl
Edwin van de Grift
013-5833862
evdgrift@scabadvies.nl