Door: Hanneke Arts, sr. arbeidsjurist/ HR-adviseur, en Edwin van de Grift, sr. loonadviseur. Beide zijn werkzaam bij Scab.
Inmiddels voert de Belastingdienst al een jaar controles uit op schijnzelfstandigheid. Daarnaast worden steeds meer ondernemers geconfronteerd met rechtszaken waarin zzp’ers achteraf stellen dat ze eigenlijk in loondienst waren. Niet allemaal zonder succes. In net iets meer dan de helft van de recente rechtszaken oordeelden rechters dat de zzp’er in kwestie, feitelijk een werknemer was. Dit heeft grote financiële gevolgen voor ondernemers.
Terugwerkende kracht: van cao-loon tot pensioen
Wanneer een rechter vaststelt dat sprake is van schijnzelfstandigheid, krijgt de betreffende persoon met terugwerkende kracht recht op onder andere vakantiedagen, cao-loon, reiskostenvergoeding en pensioenopbouw. De claims lopen in sommige gevallen op tot meer dan € 50.000,00 per persoon.
Dit is geen theoretisch risico. Een sportclub uit Limburg moest na een uitspraak van de rechter een oud-medewerker € 50.000,00 nabetalen. De zaak droeg zelfs bij aan het faillissement van de club.
Doordat bij de beoordeling van de arbeidsrelatie, alle omstandigheden van het geval beoordeeld moeten worden (de zogenaamde ‘holistische toets’) ontstaat er nu een flinke verzameling aan jurisprudentie met veel verschillende invalshoeken en veel verschillende uitkomsten.
Wetgeving
Op dit moment ligt er een voorstel voor nieuwe wetgeving ter tafel, voor de verduidelijking van de beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR). Het doel van het wetsvoorstel is om duidelijker te maken wanneer iemand als werknemer of zelfstandige werkt. Dit wetsvoorstel ligt nog bij de Tweede Kamer.
Opleggen van boetes
Per 1 januari 2026 mag de Belastingdienst wel boetes gaan opleggen. De zogenaamde zachte landing is voorbij. Dat betekent dat de risico’s voor de ondernemers hoger worden. Ondernemers doen er daarom goed aan alert te zijn en blijven op de aard van een arbeidsrelatie.
Wat kun je doen?
Voor ondernemers in de bouw is het risico op schijnzelfstandigheid reëel, zeker bij langdurige inzet van zzp’ers onder gezag of binnen een vaste werkomgeving. De oplossing? Werk met duidelijke (model-)overeenkomsten. Monitor de feitelijke werkrelatie met de ZZP’er regelmatig en nauwkeurig. Wil je daar hulp bij of ben je op zoek naar advies hierover? Mail naar personeelsadvies@scabadvies.nl of bel 013 – 583 3895. We helpen je graag verder!